Czy Niemcy doszli do Morza Kaspijskiego w 1942 r.?

Powszechnie uważa się, że Wehrmacht dotarł najbardziej na wschód ZSRS 6 października 1942 r., zdobywając niewielką miejscowość Terekli-Mekteb, leżącą około 75 km od zachodniego wybrzeża Morza Kaspijskiego. Okazuje się jednak, że w sierpniu i wrześniu 1942 r. niemieckie pododdziały dotarły jeszcze dalej. 

Operacja "Mars", czyli jak Niemcy zatrzymali Sowietów pod Moskwą

W grudniu 1941 r. niemiecka próba zajęcia Moskwy zakończyła się porażką i po raz pierwszy Wehrmacht i Waffen-SS musiały przejść do defensywy. Sowieci - chcący wykorzystać powodzenie kontrnatarcia pod stolicą ZSRS - rozpoczęli wówczas szereg operacji ofensywnych, które miały stopniowo zlikwidować siły Heeresgruppe "Mitte". Trwające łącznie 15 miesięcy walki zakończyły się największą klęską w karierze marsz. Gieorgija K. Żukowa.

Czarna niedziela 9.(MG)/III./SS-Panzergrenadier-Regiment 1

28 lutego 1943 r. zapisał się w historii 9.(MG)/III./SS-Panzergrenadier-Regiment 1 jako "czarna niedziela". Pododdział ten - kompletnie nieprzygotowany do walki przeciwpancernej - został zaatakowany przez dwa T-34, które w godzinę dosłownie rozjechały kilkunastu niemieckich żołnierzy obsadzających linię obrony na wschód od Charkowa. Świadkiem tych wydarzeń był SS-Sturmann Herbert Maeger służący w plutonie zaopatrzenia.

Pierwszy atak taktyką "wilczego stada"

W związku z pełnym wprowadzeniem przez Aliantów systemu konwojów - w październiku 1939 r. Konteradmiral Karl Dönitz wysłał na północny Ocen Atlantycki grupę U-Bootów, której zadaniem było niszczenie alianckich statków i okrętów płynących z Nowej Fundlandii oraz Nowej Szkocji do Wielkiej Brytanii. Było to pierwsze uderzenie U-Bootwaffe wykorzystujące taktykę wilczego stada, które okazało się kompletną porażką.

Operacja "Hannibal", czyli Fallschirmjäger nad Kanałem Korynckim 26 kwietnia 1941 r.

26 kwietnia 1941 r. pododdziały z 7. Flieger-Division dokonały desantu spadochronowego nad Kanałem Korynckim w Grecji, w wyniku którego zajęto Przesmyk Koryncki, pobliskie miasto Korynt oraz wzięto do niewoli znaczną liczbę brytyjskich żołnierzy. Była to ostatnia tego typu operacja w wykonaniu Fallschirmjäger przed pamiętną inwazją na Kretę. Obecnie wydarzenie to jest jednak praktycznie zapomniane, mimo że stanowiło kolejny przykład niemieckich możliwości powietrzno-desantowych w warunkach wojennych. 

"Tygrysy" z Großdeutschland pod Charkowem i Biełgorodem w marcu 1943 r.

Tocząca się w lutym i marcu 1943 r. bitwa o Charków i Biełgorod była jednym z największych sukcesów niemieckich wojsk na Froncie Wschodnim, a zarazem pierwszą dużą operacją po klęsce 6. Armee w Stalingradzie. Trwała ona w czasie, gdy Wehrmacht i Waffen-SS straciły inicjatywę strategiczną w ZSRS, zachowując jednocześnie chęci do walki, aby ją odzyskać. W wyniku Operacji "Skaczok" i "Zwiezda" Armii Czerwonej udało się wyprzeć Niemców m.in. z zajętego w październiku 1941 r. Charkowa, ale za cenę dużych strat i zmęczenia wojsk. Jako że potencjał ofensywny przeciwnika wygasł – Niemcy postanowili przeprowadzić kontruderzenie. Jedną z jednostek, które miały stanowić trzon ataku była 13.s.Pz.Kp./Panzer-Regiment "Großdeutschland" wyposażona w PzKpfw VI Ausf. H1 "Tiger", która w ramach XLVIII. Panzer-Korps wchodzącego w skład 4. Panzer-Armee, swoje działania rozpoczęła 7 marca 1943 r. 

"Co to miało być?", czyli Operacja "Jubilee", 19 sierpnia 1942 r.

Operacja "Overlord", czyli Aliancki desant w Normandii z 6 czerwca 1944 r., jest znana wszystkim choć trochę zainteresowanym historią II wojny światowej, ale znacznie mniej osób wie, że prawie dwa lata wcześniej - również w Normandii - siły Sprzymierzonych przeprowadziły desantową Operację "Jubilee", która - choć na o wiele mniejszą skalę - do dziś jest nieco zapomniana. Dlaczego tak jest? Odpowiedź wydaje się nasuwać sama - pierwsza z nich zakończyła się sukcesem, a druga - totalną klęską.

I./SS-Panzer-Regiment 3 "Totenkopf" w bitwie pancernej pod Siedlcami 25-31 lipca 1944 r.

Walki pod Siedlcami pod koniec lipca 1944 r. były chrztem bojowym dla I./SS-Panzer-Regiment 3, wyposażonego w nowe czołgi - PzKpfw V Ausf. A/G "Panther". Jednostka została rzucona naprzeciw postępującej od wschodu Armii Czerwonej, która w ramach Operacji "Bagration" miała, między innymi, oczyścić sobie tzw. "kierunek berliński". Jedną z przeszkód, jaką musieli jednak pokonać Sowieci, był I./SS-Panzer-Regiment 3 z 3. SS-Panzer-Division "Totenkopf".

Pancerne uderzenie pod Budapesztem 5-6 listopada 1944 r.

29 października 1944 r. Arma Czerwona przeprowadziła pierwszą próbę zdobycia Budapesztu. Mimo pewnych sukcesów, niemiecko-węgierski opór skutecznie wyhamował sowiecką ofensywę i wieczorem 4 listopada 1944 r. było jasne, że nie uda się im zająć stolicy Węgier. Sytuacja stawała się jednak jeszcze gorsza, gdyż zanosiło się na niemieckie kontrnatarcie, które faktycznie niedługo później rozpoczęto. 

StuG III - "Zabójca Panzerwaffe"

Powszechnie uważa się, że Sturmgeschütz III był jednym z najlepszych oraz najskuteczniejszych niemieckich pojazdów bojowych II wojny światowej. Wyprodukowany w ilości około 9 000 egzemplarzy w latach 1940-1945 - dzięki niskiej sylwetce, w miarę solidnemu opancerzeniu, a także bardzo celnej i skutecznej armacie - stanowił duże zagrożenie na obu frontach. Prawda jest jednak taka, że StuG III, jak i konstrukcje mu podobne, stał się pewnego rodzaju "zabójcą Panzerwaffe" i Niemcy zrobili błąd kontynuując produkcję tych pojazdów, zamiast skupić się na potrzebach wojsk pancernych. Jaka była realna wartość dział szturmowych na polu walki? Czy oprócz miejscowych sukcesów taktycznych pojazdy te odegrały jakąś większą rolę? Skąd w ogóle wziął się pomysł na działo szturmowe? Zapraszam na dzisiejszy artykuł.