Niemiecko-polski słownik pojęć cz. 5 - stopnie Wehrmachtu i Waffen-SS

W kolejnej części słowniczka niemiecko-polskiego przyjrzymy się stopniom wojskowym Wehrmachtu - czyli Heer, Luftwaffe i Kriegsmarine - oraz Waffen-SS. Mimo że temat ten wydaje się łatwy, to nie dość, że było ich całkiem sporo, to wiele z nich nie miało polskiego odpowiednika i czasami trudno je sensownie przetłumaczyć. 

 

Zapraszam do zakupu mojej książki pt. Pancerny Kaukaz. Walki Kampfgruppe von Hake na linii Nalczyk-Ordżonikidze jesienią 1942 r. Jest to pierwsze w literaturze opracowanie poświęcone temu tematowi i powstało na bazie oryginalnych niemieckich dokumentów wojennych:
Szczegóły: https://www.dookolarzeszy.pl/2024/07/zapraszam-do-zakupu-mojej-ksiazki-pt.html

 

Heer

Stopnie (Dienstrage) w Heer, czyli w Wojskach Lądowych III Rzeszy, dzieliły się na korpusy Mannschaften (szeregowych), Unteroffiziere (podoficerów) oraz Offiziere (oficerów). Pomiędzy szeregowymi a podoficerami byli Unteroffizier-Anwärter, czyli kandydaci na podoficerów, a pomiędzy podoficerami a oficerami - Offizieranwärter im Unteroffiziersrang - czyli kandydaci na oficerów lub inaczej podchorążowie.

Mannschaften (korpus szeregowych)

• Soldat (żołnierz/szeregowy) - w zależności od rodzaju wojsk i pełnionej funkcji, stopień ten mógł przybierać różne formy. Do najpopularniejszych z nich można zaliczyć: Schütze (strzelec), Panzerschütze (strzelec pancerny), Fusilier (fizylier), Jäger (także strzelec, ale dosłownie 'myśliwy/łowczy'), Grenadier (grenadier), Panzergrenadier (grenadier pancerny), Kanonier (kanonier), Reiter (ułan/jeździec), Pionier (pionier) czy Funker (radiooperator)
• Obersoldat - stopień ten nie ma polskiego odpowiednika i można go przetłumaczyć jako dowódca formacji. Podobnie jak w przypadku Soldat, mógł on być dostosowany do rodzaju wojsk i pełnionej funkcji żołnierza. Tworzyło się go poprzez dodanie przedrostka "Ober" do posiadanego stopnia szeregowego, z wyjątkiem np. Panzerschütze, gdzie poprawna forma brzmiała Panzeroberschütze
  
• Gefreiter (starszy szeregowy) - wbrew pozorom nie jest to stopień 'kapral'. Teoretycznie nic nie stoi na przeszkodzie, aby stopień Obersoldat nazwać 'starszy szeregowy', a Gefreiter - 'starszy starszy szeregowy', co jednak nie brzmi zbyt dobrze. Jednakże jako że korpus szeregowych Wehrmachtu był bardziej rozbudowany niż w Wojsku Polskim, nie będzie to błędem
• Obergefreiter (kapral) - teoretycznie dopiero ten stopień odpowiadał polskiemu kapralowi, ale równie dobrze można go nazwać 'starszy starszy starszy szeregowy'. W stopniu tym wyróżniano żołnierzy mających powyżej 6 lat służby poprzez inny naramienny szewron
• Stabsgefreiter - kolejny stopień niemający bezpośredniego polskiego odpowiednika, ale łatwo przetłumaczyć go jako starszy kapral lub kapral sztabowy. Zachowując nawiązanie do stopni w Wojsku Polskim odpowiedniejsza będzie pierwsza wersja, a językowo - druga. W 1942 r. został on zniesiony i od tego czasu Obergefreiter poniżej 6 lat służby posiadał podwójny szewron, a Obergefreiter powyżej 6 lat służby przejął podwójny szewron z gwiazdką po stopniu Stabsgefreiter

Oprócz wyżej wymienionych stopni, szeregowi mogli posiadać tytuł Unteroffizier-Anwärter, czyli kandydat na podoficera. Charakteryzowali się tym, że na naramiennikach nosili po jednej srebrnoszarej przesuwce z taśmy dystynkcyjnej.

Unteroffiziere (korpus podoficerów)

 

Unteroffiziere ohne Portepee (korpus podoficerów młodszych, a dosłownie podoficerowie bez temblaka):

• Unteroffizier - dosłownie znaczy to podoficer, a jeżeli miałby to być odpowiednik w Wojsku Polskim, to stopień ten nazwałby się 'kapral', gdyż oba są najniższą rangą w korpusie podoficerów młodszych. Aby jednak przyjąć tę wersję, to Obergefreiter musiałby być 'starszym starszym starszym szeregowym', więc aby nie wprowadzać chaosu, można go nazwać 'plutonowy'
  
• Unterfeldwebel - obecnie nie ma on odpowiednika w Wojsku Polskim. Do 2014 r. byłby to 'starszy plutonowy', a teraz można go przetłumaczyć jako młodszy sierżant. Będzie to poprawne przy zachowaniu reguły nie tytułowania każdego stopnia z poprzedniego korpusu 'szeregowym'. W przeciwnym razie można by go nazwać 'starszy kapral', ale dalej okaże się, że byłaby to ślepa uliczka. W przypadku kawalerii oraz artylerii stopień ten można nazwać Unterwachtmeister, czyli młodszy wachmistrz, albo dosłownie podwachmistrz
  

Unteroffiziere mit Portepee (korpus podoficerów starszych, a dosłownie podoficerowie z temblakiem):

• Feldwebel (sierżant) - no i tu dochodzimy do tej "ślepej uliczki", bo jeżeli Unterfeldwebel nazwie się 'starszy kapral', a jako że 'sierżant' jest najbardziej odpowiednim tłumaczeniem stopnia Feldwebel - pomijamy całkowicie stopień plutonowego. W kawalerii i artylerii odpowiednikiem tego stopnia będzie Wachtmeister, czyli wachmistrz
  
• Oberfeldwebel (starszy sierżant) lub Oberwachtmeister (starszy wachmistrz) 
  
• Hauptfeldwebel - nie dość, że ranga ta nie ma polskiego odpowiednika (jako stopień), to nawet nie była stopniem, a funkcją, którą można wolno przetłumaczyć jako główny sierżant, albo szef kompanii, co jest bliższe tytułom w Wojsku Polskim. Najczęściej tytuł ten posiadał żołnierz w stopniu Oberfeldwebel, chociaż w teorii mógł go mieć nawet Unteroffizier. W kawalerii i artylerii był to Hauptwachtmeister, czyli główny wachmistrz, albo odpowiednio szef szwadronu i szef baterii
  
• Stabsfeldwebel (sierżant sztabowy) lub Stabswachtmeister (wachmistrz sztabowy) - obecnie w wojsku polskim nie ma stopnia 'sierżant sztabowy', więc ranga to pozostaje bez odpowiednika, chyba, że przyjemy na siłę 'młodszy chorąży', ale co wtedy z chorążym, starszym chorążym i starszym chorążym sztabowym, które są także zwykłymi stopniami podoficerskimi? Sensowniej jest po prostu pominąć chorążych i zostać przy tłumaczeniu 'sierżant sztabowy'
  

Offizieranwärter im Unteroffiziersrang (podoficerowie-podchorążowie)

 

Podobnie jak w Wojsku Polskim, Niemcy posiadali tytuły, które wskazywały, że dany podoficer jest kandydatem na oficera, czyli podchorążym (Fähnrich) lub starszym podchorążym (Oberfähnrich), przyznawane w zależności od tego, czy żołnierz był podoficerem młodszym, czy starszym. Nazwanie tytułu Oberfähnrich jako 'chorąży' będzie błędem, gdyż w Wojsku Polskim jest to zwykły stopień podoficerski, więc wprowadza się wtedy niepotrzebne zamieszanie. Kandydaci na oficerów wyróżniali się nieco innym wyglądem naramienników, które posiadały dodatkowo po dwie srebrnoszare przesuwki z taśmy dystynkcyjnej. W zależności od posiadanego stopnia podoficerskiego można było zostać: 

• Fahnenjunker-Unteroffizier (plutonowy-podchorąży)
• Fahnenjunker-Unterfeldwebel (młodszy sierżant-podchorąży)
• Fahnenjunker-Feldwebel (sierżant-podchorąży)
• Fahnenjunker-Oberfeldwebel (starszy sierżant-podchorąży)
  
• Fahnenjunker-Stabsfeldwebel (sierżant sztabowy-podchorąży) 

W przypadku żołnierzy w stopniu Oberfeldwebel pełniących funkcję medyków i studiujących na Militärärztliche Akademie Berlin - zamiast przesuwek na naramienniku dodawano aluminiową literę "A" pomiędzy gwiazdkami, o ile ukończyli I semestr. Otrzymywali wtedy tytuł Feldunterarzt, co można przetłumaczyć jako podmedyk polowy. Po mianowaniu na lekarza, żołnierze ci mogli tytułować się Unterarzt, czyli podmedyk w bardzo wolnym tłumaczeniu. Oprócz tego zamiast litery "A" na naramiennikach, noszono Äskulapstab - Laskę Eskulapa. Tytułów medycznych było znacznie więcej, ale nie będę się na nich skupiał.

 

Offiziere (korpus oficerów)

• Leutnant (podporucznik) 
• Oberleutnant (porucznik)
• Hauptmann (kapitan) lub Rittmeister (rotmistrz) w przypadku artylerii i kawalerii
• Major (major) 
• Oberstleutnant (podpułkownik)
  
• Oberst (pułkownik)
• Generalmajor - generał-major, ale w związku z tym, że w Wojsku Polskim nie ma tego stopnia, odpowiednikiem będzie 'generał brygady'
  
• Generalleutnant (generał-porucznik) - podobnie jak wyżej, a odpowiednikiem będzie 'generał dywizji'. Dochodzimy też do ciekawej sytuacji, mianowicie: dlaczego Generalleutnant jest wyższym stopniem niż Generalmajor, skoro stopień Major jest nad stopniem Leutnant? Ma to podstawy historyczne, gdyż ponad 100 lat temu używano tylko trzech stopni oficerskich: Hauptmann, Oberst i General. Wówczas Leutnant był niejako "zastępcą" Hauptmanna, Oberstleutnant - Obersta, a Generalleutnant (wtedy jako 'porucznik generalny', nie 'generał-porucznik') - Generala. Gdy wprowadzono później dwa nowe stopnie oficerskie - Major i Generalmajor oraz włączono stopień Generalleutnant jako pełnoprawny oficerski - pierwszy stał się jakby "zwierzchnikiem" Hauptmanna, a drugi - Obersta
  
• General der ... - w tym przypadku polskim odpowiednikiem będzie 'generał broni'. Ranga ta posiadała wyróżnik w postaci rodzaju wojsk, tj. General der Artillerie (generał artylerii), General der Gebirgstruppe (generał wojsk górskich), General der Infanterie (generał piechoty), General der Kavalerie (generał kawalerii), General der Nachrichtentruppe (generał wojsk łącznościowych), General der Panzertruppe (generał wojsk pancernych) oraz General der Pioniere (generał wojsk inżynieryjnych, ale dosłownie 'pionierów', czyli niemieckich saperów)
  
• Generaloberst (generał-pułkownik) - tak jak w przypadku stopni Generalmajor i Generalleutnant, a odpowiednikiem w Wojsku Polskim będzie czterogwiazdkowy 'generał'
• Generaloberst im Rang eines Generalfeldmarschalls - był to nigdy nienadany stopień, który można przetłumaczyć jako generał armii z rangą marszałka polnego
  
• Generalfeldmarschall - odpowiednikiem tego stopnia w Wojsku Polskim jest marszałek, aczkolwiek poprawnie tłumacząc, stopień ten powinno się nazywać generalny marszałek polny lub w skrócie marszałek polny (niektórzy jeszcze używają połączonej wersji feldmarszałek)

 

Luftwaffe

Zasadniczo stopnie w Luftwaffe, czyli w Siłach Powietrznych III Rzeszy, nie różniły się za bardzo od tych z Heer, aczkolwiek było kilka wyjątków, które przytoczę poniżej. Podobnie jak w Heer, występowali tutaj zarówno Unteroffizier-Anwärter, jak i Offizieranwärter im Unteroffiziersrang. Jako że odbywało się to na tych samych zasadach (z wyjątkiem braku tytułu Feldunterarzt) - nie ma sensu ich powielania.

 

Mannschaften (korpus szeregowych)

• Soldat (żołnierz/szeregowy) - w przypadku Luftwaffe można wyróżnić przede wszystkim formę Flieger (lotnik), Kanonier (kanonier) czy Funker (radiooperator)
• Gefreiter (starszy szeregowy) - drugi ze stopni w korpusie szeregowych, więc jak łatwo się domyśleć, stopień Obersoldat w Luftwaffe nie występował
• Obergefreiter (kapral)
• Hauptgefreiter - jest to funkcja, która nie występowała w Heer i można ją przetłumaczyć jako główny kapral
  
• Stabsgefreiter - dosłownie kapral sztabowy lub inaczej - starszy kapral, jeżeli ma być odpowiednikiem w Wojsku Polskim
  

Unteroffiziere (korpus podoficerów)

 

Unteroffiziere ohne Portepee (korpus podoficerów młodszych, a dosłownie podoficerowie bez temblaka):

• Unteroffizier (plutonowy)
  
• Unterfeldwebel (młodszy sierżant) lub Unterwachtmeister (podwachmistrz) we FlaK-Artillerie-Truppen (wojskach artylerii przeciwlotniczej) 

Unteroffiziere mit Portepee (korpus podoficerów starszych, a dosłownie podoficerowie z temblakiem):

• Feldwebel (sierżant) lub Wachtmeister (wachmistrz)
  
• Oberfeldwebel (starszy sierżant) lub Oberwachtmeister (starszy wachmistrz)
• Stabsfeldwebel (sierżant sztabowy) lub Stabswachtmeister (wachmistrz sztabowy)

Offiziere (korpus oficerów)

• Leutnant (podporucznik) 
• Oberleutnant (porucznik)
• Hauptmann (kapitan)
• Major (major) 
• Oberstleutnant (podpułkownik)
  
• Oberst (pułkownik)
• Generalmajor - generał-major z odpowiednikiem 'generał brygady'
  
• Generalleutnant - generał-porucznik z odpowiednikiem 'generał dywizji'
• General der ... - generał wojsk... z odpowiednikiem 'generał broni'. W przypadku Luftwaffe wyróżniano: General der Fallschirmtruppe (generał wojsk spadochronowych), General der Flakartillerie (generał wojsk artylerii przeciwlotniczej), General der Flieger (generał wojsk lotniczych), General der Luftnachrichtentruppe (generał wojsk powietrzno-łącznościowych) oraz General der Luftwaffe (generał Sił Powietrznych)
  
• Generaloberst - generał-pułkownik, a jego odpowiednik to polski czterogwiazdkowy 'generał'
• Generalfeldmarschall - dosłownie generalny marszałek polny, a odpowiednikiem w Wojsku Polskim będzie ranga 'marszałek'
  

W przypadku Luftwaffe (i nie tylko, bo to ewenement na cały Wehrmacht) istniał jeszcze jeden stopień, a właściwie "nadstopień", który posiadał tylko Herman Göring. Był to Reichsmarschall, czyli marszałek Rzeszy, który był ponad wszystkimi (oczywiście oprócz Adolfa Hitlera) i nie posiada polskiego odpowiednika. 

 

 Kriegsmarine

O ile w przypadku Heer i Luftwaffe większość stopni się dubluje, tak Kriegsmarine, jak to marynarka wojenna, ma nieco inne. 

Mannschaften (korpus szeregowych)

• Matrose (marynarz) - czyli innymi słowy 'szeregowy marynarki'
• Matrosengefreiter - można zostać przy tłumaczeniu starszy marynarz i takim też odpowiedniku w polskiej Marynarce Wojennej
  
• Matrosenobergefreiter - tutaj zaczyna się problem, bo teoretycznie jeżeli przyjąć, że Obergefreiter to kapral, to Matrosenobergefreiter powinno się tłumaczyć jako 'mat', co w polskiej Marynarce Wojennej odpowiada właśnie temu stopniowi podoficerskiemu. Jednakże i Kriegsmarine miała stopień Maat, który był dodatkowo pierwszym stopniem podoficerskim. Teoretycznie moglibyśmy przyjąć tłumaczenie 'starszy starszy marynarz', który mimo że nie brzmi zbyt dobrze, najlepiej oddaje sens tej rangi, ale ostatecznie można nadać mu nazwę kapral marynarki lub marynarz-kapral
  
• Matrosenhauptgefreiter - kolejny stopień (tym razem nie funkcja) niemający polskiego odpowiednika, więc przetłumaczyć go można jako główny marynarz
  
• Matrosenstabsgefreiter - jak wyżej, a odpowiednim tłumaczeniem będzie marynarz sztabowy
  
• Matrosenoberstabsgefreiter - ostatni ze stopni korpusu szeregowych Kriegsmarine, także bez polskiego odpowiednika, o tłumaczeniu starszy marynarz sztabowy

Unteroffiziere (korpus podoficerów)

 

Unteroffiziere ohne Portepee (korpus podoficerów młodszych, a dosłownie podoficerowie bez temblaka):

• Maat (mat)
• Bootsmannsmaat i Steuermannsmaat - nie były to do końca stopnie, a specjalności marynarzy w stopniu Maat. Pierwszego z nich nie możemy przetłumaczyć jako 'bosmanmat', o czym będzie niżej, więc można przyjąć odpowiednio wersje: mat z funkcją bosmana i mat z funkcją sternika
  
• Obermaat - tutaj pojawia się mały problem, bo dosłownie jest to starszy mat, ale wówczas pomija się stopień bosmanmat. Jako że Obermaat w Kriegsmarine, a bosmanmat w polskiej Marynarce Wojennej to najwyższe stopnie z korpusu oficerów młodszych - polskim odpowiednikiem będzie 'bosmanmat'
  
• Oberbootsmannsmaat i Obersteuermannsmaat - podobnie jak w przypadku stopnia Maat i jego specjalizacji, można przetłumaczyć je jako starszy mat z funkcją bosmana i starszy mat z funkcją sternika
  

Unteroffiziere mit Portepee (korpus podoficerów starszych, a dosłownie podoficerowie z temblakiem):

• Bootsmann (bosman)
  
• Stabsbootsmann - stopień ten nie ma odpowiednika w polskiej Marynarce Wojennej, a przetłumaczyć go można jako bosman sztabowy
• Oberbootsmann (starszy bosman)
• Stabsoberbootsmann - ten stopień, czyli starszy bosman sztabowy, także nie występuje w polskiej Marynarce Wojennej

Offizieranwärter im Unteroffiziersrang (podoficerowie-podchorążowie)

Podobnie jak w Heer i Luftwaffe, w Kriegsmarine także występowali kandydaci na oficerów w stopniu podoficerskim. Nie wdając się w szczegóły byli to Seekadet,  Fähnrich zur See oraz Oberfähnrich zur See, czyli odpowiednio kadet marynarki, podchorąży marynarki i starszy podchorąży marynarki.

Offiziere (korpus oficerów)

• Leutnant zur See - oczywiście jest to podporucznik marynarki, czyli pierwszy stopień oficerski w Kriegsmarine. W polskiej Marynarce Wojennej stopień ten należy już do oficerów starszych, a wcześniej są jeszcze: młodszy chorąży marynarki, chorąży marynarki, starszy chorąży marynarki oraz starszy chorąży sztabowy marynarki. Niestety wszystkie rangi chorążych nie mają odpowiednika w Kriegsmarine, dlatego trzeba go pominąć
• Oberleutnant zur See (porucznik marynarki) 
• Kapitänleutnant - dosłownie kapitan-porucznik, a odpowiednikiem będzie kapitan marynarki
• Korvettenkapitän - dosłownie kapitan korwet, z polskim odpowiednikiem w stopniu komandor podporucznik
• Fregattenkapitän - dosłownie kapitan fregat, czyli po polsku komandor porucznik
• Kapitän zur See - dosłownie kapitan morski, ale lepiej brzmi kapitan marynarki, chociaż w Heer i Luftwaffe nazwalibyśmy go 'Oberst', czyli pułkownik. Jako że taki stopień w Polsce nie występuje, jego odpowiednikiem będzie komandor
• Kommodore - ten stopień nie ma polskiego odpowiednika, a przetłumaczyć go można jako komodor
• Konteradmiral (kontradmirał)
• Vizeadmiral (wiceadmirał)
• Admiral - tłumaczenie to oczywiście admirał, ale biorąc pod uwagę polską Marynarkę Wojenną, będzie to admirał floty
• Generaladmiral - dopiero w przypadku generalnego admirała polskim odpowiednikiem będzie admirał
• Großadmiral - najwyższy stopień w Kriegsmarine, który nie ma odpowiednika w polskiej Marynarce Wojennej, a w Heer i Luftwaffe będzie to Generalfeldmarschall. Tłumaczenie jest proste - wielki admirał

 

Waffen-SS

O ile w przypadku Wehrmachtu stopnie wojskowe są w miarę podobne, tak w Waffen-SS występują zupełnie inne i nawiązują bardziej do funkcji i nazw związków taktycznych z początków działalności tej formacji. W przypadku Waffen-SS, którą powinno się tłumaczyć jako 'Bojowe Eskadry Ochronne', podam zarówno odpowiedniki w Wojsku Polskim, jak i w Heer. W Waffen-SS nazwy stopni były zależne od tego, czy dany oddział był cudzoziemski czy nie. Jeżeli nie, zamiast przedrostka 'SS-', stosowano "Waffen-' i dodawano 'der SS'. Miało to odróżniać jednostki germańskie od niegermańskich, które w większości by nie powstały, gdyby wojna szła po myśli III Rzeszy. 

W Waffen-SS kandydaci do służby otrzymywali stopień SS-Bewerber lub SS-Anwärter. Pierwszy z nich - aplikant SS - otrzymywali ci, którzy przeszli pozytywnie komisję rasową. Po otrzymaniu vorläufigen SS-Ausweis - tymczasowej legitymacji SS - i po oficjalnym włączeniu w szeregi Schutzstaffeln - mogli nosić stopień SS-Anwärter (kandydat SS). Rangi te były używane przede wszystkim w Allgemeine-SS (Ogólna SS), ale zdarzały się także w Waffen-SS.

Mannschaften (korpus szeregowych)

• SS-Schütze - był to najniższy stopień w korpusie szeregowych Waffen-SS, który wyparł równoważną rangę SS-Mann. Jego odpowiednikiem w Heer (WH) był Soldat, a w Wojsku Polskim (WP) - szeregowy. Podobnie jak w Wojskach Lądowych III Rzeszy, można było go sprecyzować tworząc np. SS-Funker, SS-Grenadier czy SS-Panzerschütze. Tłumaczenie to strzelec SS
  
• SS-Oberschütze - podobnie jak w przypadku Oberschütze, stopień ten można przetłumaczyć jako starszy strzelec SS lub dowódca formacji SS i nie ma on polskiego odpowiednika. Podlegał takiej samej modyfikacji jak SS-Schütze, czyli np. SS-Oberfunker i SS-Oberpanzerschütze
• SS-Sturmann - jego odpowiednikiem w WH był Gefreiter, a w Wojsku Polskim starszy szeregowy. Jego tłumaczenie na język polski to dosłownie szturmowiec SS, ale nawiązując do byłych nazw związków taktycznych SS, można go wolno przełożyć jako członek kompanii SS
  
• SS-Rottenführer - w tym przypadku stopień ten pokrywał się z rangą Obergefreiter ze służbą do 6 lat i ponad 6 lat. Rodzi on taki sam problem, gdyż teoretycznie jest to 'starszy starszy szeregowy', ale zachowując ciąg oznaczeń - odpowiednikiem w WP będzie kapral. O ile w początkowych latach istnienia SS można go było przetłumaczyć jako 'dowódca drużyny SS', tak po reformach "Rotte" zastąpił "Schar", czyli niby 'zastęp', ale biorąc pod uwagę wojskowy charakter Waffen-SS - 'drużyna'. W takim wypadku nie pozostaje nic innego, jak nazwać tę rangę nie do końca poprawnie jako dowódca poddrużyny SS. W Luftwaffe 'Rottenführer' także występował, ale była to funkcja, czyli 'dowódca pary' 

Kandydaci na podoficerów w Waffen-SS, czego odpowiednikiem w Wojsku Polskim był elew, otrzymywali stopień SS-Unterführeranwärter, co dosłownie można przetłumaczyć jako poddowódca-kandydat SS lub młodszy kandydat na dowódcę SS, co brzmi lepiej. 

Unterführer (korpus podoficerów)

• SS-Unterscharführer - teoretycznie, jako pierwszy ze stopni podoficerskich, odpowiednikiem w WP byłby kapral, ale przyjmując początkowe założenia, będzie to plutonowy oraz - w WH - Unteroffizier. Jego dosłowne tłumaczenie to 'poddowódca zastępu SS', ale jako że po reformach strukturalnych "Schar" stał się w SS drużyną, to poprawnie będzie młodszy dowódca drużyny SS
  
• SS-Scharführer - podobna sytuacja jak ze stopniem Unterfeldwebel w WH, gdyż nie ma on odpowiednika w WP, a możemy go przetłumaczyć jako dowódca drużyny SS
  
• SS-Oberscharführer - sierżant w WP i Feldwebel w WH, z tłumaczeniem starszy dowódca drużyny SS
  
• SS-Hauptscharführer - starszy sierżant w WP i Oberfeldwebel w WH, z tłumaczeniem główny dowódca drużyny SS
• SS-Stabscharführer - podobnie jak jego odpowiednik w WH - Hauptfeldwebel - nie był to stopień, tylko funkcja 'szefa kompani SS' przynależna żołnierzom najczęściej w stopniu SS-Oberscharführer lub SS-Hauptscharführer. Przetłumaczyć ją można jako sztabowy dowódca drużyny SS 
• SS-Sturmscharführer - najwyższy ze stopni podoficerskich w Waffen-SS, który można przetłumaczyć jako szturmowy dowódca drużyny SS lub dowódca kompanii drużynowej SS, przy zachowaniu tłumaczeń nazw związków taktycznych z początków działalności SS. Jego odpowiednikiem w WP był sierżant sztabowy (ale już nie jest, bo go wycofano, więc w praktyce nie ma odpowiednika), a w WH - Stabsfeldwebel oraz równocześnie stopień kandydata na oficera (podchorążego) - Fahnenjunker-Stabsfeldwebel

Offizieranwärter im Unteroffiziersrang (podoficerowie-podchorążowie)

• SS-Junker - najniższy ze stopni kandydatów na oficerów w Waffen-SS, który otrzymywali podoficerowie w stopniu SS-Unterscharführer. Jego odpowiednikiem w WP będzie teoretycznie kapral podchorąży, a w WH - Fahnenjunker-Unteroffizier, ale zachowując początkowe założenia, trzeba przyjąć formę 'plutonowy podchorąży'. Ciężko go przetłumaczyć dosłownie, ale będzie to mniej więcej młodszy kandydat na oficera SS
  
• SS-Oberjunker - otrzymywali go podoficerowie w stopniu SS-Scharführer. Odpowiednika w WP nie ma, a w WH będzie to Fahnenjunker-Unterfeldwebel. Tłumaczenie to kandydat na oficera SS
• SS-Standartenjunker  - otrzymywali go podoficerowie w stopniu SS-Oberscharführer. Odpowiednikiem w WP będzie sierżant podchorąży, a w WH - Fahnenjunker-Feldwebel. Wolne tłumaczenie to starszy kandydat na oficera SS lub młodszy pułkowy kandydat na oficera SS, jeżeli odnosimy się do oznaczeń związków taktycznych z formacji bojowych NSDAP
• SS-Standartenoberjunker - otrzymywali go podoficerowie w stopniu SS-Hauptscharführer. Odpowiednika w WP nie ma, a w WH będzie to - Fahnenjunker-Oberfeldwebel. Tłumaczenie to najstarszy kandydat na oficera SS, ale jako że nie brzmi dobrze, to można tym razem w praktyce wykorzystać przedrostek "Standarte-" i nazwać go starszym pułkowym kandydatem na oficera SS
  

Offiziere (korpus oficerów)

• SS-Untersturmführer - podporucznik w WP i Leutnant w WH, o dosłownym tłumaczeniu 'poddowódca kompanii SS', ale lepiej brzmi młodszy dowódca kompanii SS, przy zachowaniu nazw z początków działalności SS, gdzie 'Sturm' oznaczało mniej więcej kompanię
  
• SS-Obersturmführer - porucznik w WP i Oberleutnant w WH, który można przetłumaczyć jako 'naddowódca szturmowy SS', albo po prostu starszy dowódca kompanii SS
• SS-Hauptsturmführer - kapitan w WP i Hauptmann w WH, z tłumaczeniem główny dowódca kompanii SS
• SS-Sturmbannführer - major w WP i Major w WH, z tłumaczeniem dowódca batalionu SS. Podobnie jak w przypadku "Standarte" (pułk), słowo "Sturmbann" będzie nawiązywać do wojskowego batalionu
• SS-Obersturmbannführer - podpułkownik w WP i Oberstleutnant w WH, o tłumaczeniu starszy dowódca batalionu SS
• SS-Standartenführer - pułkownik w WP i Oberst w WH, który można przetłumaczyć jako dowódca pułku SS
• SS-Oberführer - stopień ten nie ma odpowiednika ani w WP, ani w WH, ale gdyby miał, to byłby to 'starszy pułkownik'. Wolne tłumaczenie tej rangi to starszy dowódca SS
• SS-Brigadeführer (und Generalmajor der Waffen-SS) - generał brygady w WP i Generalmajor w WH. Tłumaczenie to dowódca brygady SS. Warto podkreślić, że w Waffen-SS stopnie generalskie używano wraz z odpowiednikiem z Heer
• SS-Gruppenführer (und Generalleutnant der Waffen-SS) - generał dywizji w WP i Generalleutnant w WH, o tłumaczeniu młodszy dowódca dywizji SS 
• SS-Obergruppenführer (und General der Waffen-SS) - generał broni w WP i General der ... w WH, z tłumaczeniem dowódca dywizji SS, gdyż Gruppe była odpowiednikiem dywizji
  
• SS-Oberstgruppenführer und (Generaloberst der Waffen-SS) - generał w WP i Generaloberst w WH, o tłumaczeniu starszy dowódca dywizji SS lub bardziej dosłownie: pułkownik-dowódca dywizji SS, ale nie brzmi to najlepiej
• Reichsführer-SS - marszałek w WP i Generalfeldmarschall w WH. Stopień ten nie był aż tak wyjątkowy jak Reichsmarschall, ale od 1929 r. (czyli od czasu wprowadzenia) do 1945 r. nosiło go tylko dwie osoby - z czego jedna przez kilkanaście dni - czyli odpowiednio Heinrich Himmler oraz Karl Hanke. Była to jedyna ranga, która "SS" miała na końcu, a nie na początku, a dosłownie przetłumaczyć ją można jako dowódca Rzeszy SS, albo dowódca Narodu SS

Zapraszam do zapoznania się z innymi częściami: 

• cz. 1 - https://www.dookolarzeszy.pl/2019/10/niemiecko-polski-sownik-pojec-cz1-heer.html
  
• cz. 2 - https://www.dookolarzeszy.pl/2019/11/niemiecko-polski-sownik-pojec-cz-2.html
• cz. 3 - https://www.dookolarzeszy.pl/2019/12/niemiecko-polski-sownik-pojec-cz-3.html
• cz. 4 - https://www.dookolarzeszy.pl/2020/06/niemiecko-polski-sownik-pojec-cz-4.html